Απάθεια

Παρατηρώντας χρόνια τώρα τις συμπεριφορές των εξαρτημένων ατόμων μια πολύ χαρακτηριστική στάση είναι η απάθεια που έχουν υιοθετήσει απέναντι στο περιβάλλον τους αλλά  και στη ζωή. Πιστεύω ότι αυτό δημιουργείται και κλιμακώνεται λόγω του εγωκεντρισμού που μια εξαρτητική προσωπικότητα ενσωματώνει διότι χάνει το οποιοδήποτε ενδιαφέρον εκτός από αυτό που του δίνει ευφορία με ένα πολύ συγκεκριμένο τρόπο.

Αυτό που με ανησυχεί περισσότερο είναι ότι μπορούμε να μιλάμε επίσης για μία γενικευμένη απάθεια στον κοινωνικό ιστό, φτάνει να δούμε την προσήλωση ενός παιδιού ή ενός εφήβου ή ενός ενηλίκου μπροστά σε μία οθόνη (κινητού, tablet,  τηλεόρασης , ηλεκτρονικού υπολογιστή κλπ) και το πώς «δεν» αντιδρά, έλλειψη πάθους, έλλειψη αντίδρασης, μία πολύ λυπηρή εικόνα θα έλεγα. Δηλαδή αυτοί οι άνθρωποι έχουν καταντήσει σαν η μόνη πηγή για την ευχαρίστησή τους να είναι μία οθόνη.

Το κέντρο της ανταμοιβής του εγκεφάλου διεγείρεται μόνο από την οθόνη όπως του αλκοολικού ή του τοξικομανούς μόνο από την ουσία που προτιμά. Η απάθεια είναι επίσης χαρακτηριστικό των καταθλιπτικών ατόμων οι οποίοι το σύστημά τους  έχει παντελή απουσία συναισθηματικής απόκρισης,  καθώς δεν επιτρέπουν καμία άλλη ενίσχυση στο κέντρο ανταμοιβής.

Έτσι και ο εξαρτημένος από το οτιδήποτε είναι απόλυτα σίγουρος από το που θα πάρει ικανοποίηση και δεν ενισχύει με τίποτε άλλο το κέντρο της ευφορίας του . Πάρτε από το παιδί το κινητό ή σβήστε την τηλεόραση σε κάποιον ή εμποδίστε ένα χρήστη από το να κάνει χρήση και θα δείτε πόσο ράκος θα γίνει και σε τι απελπισία θα πέσει. Το άτομο είναι ανίκανο να αναπτύξει άλλες ενισχυτικές δραστηριότητες με αποτέλεσμα οι πράξεις και η στάση του να είναι  αρκετά απρόβλεπτες.

Είναι λυπηρό να βλέπεις απαθείς ανθρώπους και ειδικά νέους, διότι η ζωή τους δεν έχει νόημα, δεν έχουν ιδεώδη, δεν έχουν όραμα, δεν έχουν σχέσεις, δεν έχουν ενδιαφέρον για τον συνάνθρωπο, δεν έχουν αναζητήσεις, πολίτες που δεν έχουν κριτική σκέψη, δεν έχουν εν συναίσθηση, δεν τους αφορά τίποτα εκτός από το τι υλικό κατέχουν και πως θα απομονωθούν μέσα σε αυτό.  

Λήθη είναι μια άλλη λέξη που εκφράζει την απάθεια και εδώ θέλω να σημειώσω και ένα κοινωνιολογικό έλλειμμα το οποίο έχει να κάνει με την αντίσταση στην κοινωνική παθολογία η οποία δε θέλει αφυπνισμένους  πολίτες, αλλά μία Οργουελική (1984) κοινωνία, ουσιαστικά υπνωτισμένη και απαθή.  

Οι απαθείς μοιάζουν σαν προϊόντα σε μία βιομηχανική αλυσίδα παραγωγής, όπως οι εξαρτημένοι στις διάφορες πιάτσες τοξικομανών, η μια παρέα εφήβων σε ένα καφέ από ένα κινητό στο χέρι, η μια οικογένεια μαζεμένη στο σπίτι, αλλά συνδεδεμένος ο καθένας με την εξάρτησή του να μην αντιδρά ή να μην αλληλοεπιδρά με κανέναν άλλο,   απορροφημένος  στην εμμονή και τον καταναγκασμό.

Δυστυχώς μιλάμε για μία ισχυρή  εισβολή στον εγκέφαλο του ατόμου, η οποία τον χειραγωγεί χωρίς να αφήνει πολλά περιθώρια αντίδρασης και απελευθέρωσης. Μιλάμε ότι εμπλέκεται κυριολεκτικά η ευφορία του ατόμου, η ανταμοιβή αν και ψεύτικη είναι κατακλυσμιαία και σαγηνευτική γι’ αυτό και οι εξαρτήσεις εγκαθίστανται τόσο γρήγορα  και γίνονται τόσο απαραίτητες οπότε η όποια προσπάθεια να ξεφύγει κάποιος μοιάζει ουτοπία,  απέλπιδα και αδιέξοδη .

Η λύση έχει να κάνει με την πνευματικότητα, μία διάσταση ακατανόητη και παρεξηγημένη για την εποχή μας. Δύσκολη γιατί σημαίνει ξεβόλεμα, αλλαγή, αφύπνιση.  

Αυτά που συντηρούν την απάθεια είναι η οκνηρία, η αλαζονεία, ο εγωισμός και υπερηφάνεια. Η απουσία νοήματος και ενδοσκόπησης. Η δράση, η κίνηση, η αυτοεξέταση, η προσωπική ανάπτυξη είναι μία καλή αφετηρία να ξεκινήσει κάποιος.

Το θέμα είναι να ξεφύγουμε από ένα ακόμα πνευματικό  θάνατο που λέγεται ΑΠΑΘΕΙΑ.